Wybór odpowiedniego noża do cięcia szkła może okazać się trudnym zadaniem, dlatego chciałbym pomóc w tym temacie i sprawić, aby każdy z łatwością mógł zdecydować, który nóż jest dla niego odpowiedni.
Przeszukując Internet – znalazłem artykuły o nożach do szkła, które nie omawiają zagadnienia w nierzetelny sposób, są nieaktualne, często mijają się z prawdą, pisane są, aby sprzedać konkretne produkty, niekiedy są wręcz śmieszne.
Najczęściej zadawane pytania: dlaczego takie nachylenie głowicy, do jakiej grubości szkła jaki nóż? Czym różni się olejowy nóż od tradycyjnego?
Zaprezentuję Wam praktyczne zastosowanie noży do szkła, omówię ich typy i pokażę w użyciu praktycznym każdy model.
Dzięki temu, zyskasz dodatkową wiedzę i unikniesz zbędnych kosztów związanych z odpadami szkła lub zniszczeniem noża.
Zanim zaczniemy wybierać nóż do cięcia szkła, zastanówmy się czym właściwie on jest i co takiego robi?
Powiem tak, cięcie szkła to proces składający się z 2 elementów:
- jeden polega na zarysowaniu struktury szkła,
- drugi na jego przełamaniu, co jest nieco trudniejsze.
Na czym więc polega zarysowanie struktury szkła?
Pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić, bez względu na to czy jesteś mniej lub bardziej doświadczoną osobą, to określenie, która storna szyby jest stroną cynową a która powietrzną. Po co? Po to aby zarysować szkło po optymalnej stronie.
Już tłumaczę: nowoczesne szkło jest produkowane metodą float i posiada 2 strony: powietrzną i cynową. Strona cynowa szkła to ta od spodu, a powietrzna od góry. Podczas poziomego procesu produkcji z pieca wylewana jest masa roztopionego szkła na warstwę rozgrzanej cyny.
Powolne stygnięcie tych substancji pozwala uzyskać idealnie płaską powierzchnie, jednak w wyniku tego procesu warstwa cynowa jest innej struktury, może posiadać pozostałości cyny, dlatego zarysowanie szkła powinno odbywać się od strony powietrznej, jest łatwiejsze i daje większą pewność.
Jednak w większości małych zakładów szklarskich nie zwraca się uwagi na stronę cynową, szklarze mają takie doświadczenie i wprawę, że nawet o tym już nie myślą.
Kiedy warto określić stronę cynową i zarysować szkło po optymalnej stronie?
Wypunktuję Wam:
- gdy nie masz doświadczenia w cięciu szkła;
- kiedy tniesz bardzo drogie w zakupie szkło;
- jak robisz bardzo trudne i skomplikowane cięcia;
- kiedy mamy odciąć bardzo mały fragment szkła, np. 5 mm;
- gdy używamy szkła do dalszej obróbki, malowanie, klejenie UV, fusing;
- jak chcemy uzyskać większą pewność cięć.
W jaki sposób określić, która strona jest która?
Są specjalne przyrządy do określania strony cynowej.
No dobrze, no to określiliśmy już, która strona jest cynowa, więc zaczynajmy ciąć szkło.
Pierwszy etap cięcia szkła polega na jego zarysowaniu, czyli zaburzeniu struktury powierzchniowej szkła i wprowadzeniu naprężenia w strukturę szkła.
Strukturę tą możemy zaburzyć dowolnym ostrym narzędziem – możemy nawet użyć gwoździa.
Uważam, że najtańsze noże do szkła to gwoździe z oprawką.
W zależności od grubości szkła optymalne będzie użycie narzędzia o odpowiednim kącie zaostrzenia. Jest ich dużo, ale nie musisz ich znać na pamięć.
Należy jednak zwrócić uwagę na to, że kąt nie jest jedynym parametrem, na który musimy zwrócić uwagę, liczy się jeszcze siła nacisku i prędkość przesuwania.
Kąty zaostrzenia:
- kąt zaostrzenia 120° (szkło 2-3 mm);
- kąt zaostrzenia 127° (szkło 2-4 mm);
- kąt zaostrzenia 130° (szkło 3-4 mm);
- kąt zaostrzenia 135° (szkło 3-6 mm);
- kąt zaostrzenia 140° (szkło 4-8 mm);
- kąt zaostrzenia 145° (szkło 6-10 mm);
- kąt zaostrzenia 150° (szkło 6-12 mm);
- kąt zaostrzenia 155° (szkło 6-15 mm);
- kąt zaostrzenia 158° (szkło 10-19 mm);
- kąt zaostrzenia 160° (szkło 19-25 mm);
- kąt zaostrzenia 165° (szkło 19-25 mm).
Jaki nóż do jakiej grubości szkła?
Powiem tak, możliwe jest przecięcie szkła 12 mm nożem o kącie 125° zmieniając tylko siłę nacisku i prędkość cięcia, ale jaki będzie tego efekt?
Rada dla mało doświadczonych: Chcesz szybko przeciąć szkło? – naciśnij mocno i bardzo szybko przejedź. Ale nie spal szkła przy okazji. Mam tu na myśli użycie standardowych noży do szkła.
Zarysowane szkło powinno zostać od razu poddane łamaniu, po to, aby wprowadzone naprężenia nie uległy wyrównaniu.
Co ważne do całego procesu zarysowywania szkła, niezbędne jest użycie specjalnego oleju, nie jakiejś nafty jak to, co niektórzy robią. Chciałbym jeszcze pokreślić, że głównym zadaniem oleju nie jest smarowanie kółeczka w nożu, a takie informacje możemy wyczytać w Internecie, choć oczywiście pośrednio pozwala to zachować jego żywotność.
Taki olej wnika w rysę, utrzymuje naprężenie w strukturze szkła i pomaga zachować ich równomierność. Ten olej ma odpowiednią lepkość i z łatwością wnika w strukturę szkła.
Istnieje szereg olei wykorzystywanych w branży szklarskiej.
Przełamywanie szkła
Tak jak już wcześniej wspominałem, jest to najtrudniejszy etap, ponieważ tu musimy użyć odpowiedniej siły do rozwarcia rysy w kruchym materiale.
Na to jakiej siły użyjemy wpływa wiele czynników, takich jak: grubość szkła, rozkład masy ciętych elementów, jakości naszego zarysowania, siły jaką użyliśmy przy nożu oraz naszych obaw, że szkło nas zrani.
Jak więc jak sobie z tym poradzić w bezpieczny dla nas, ale i dla szyby, w jaki sposób?
Z takich narzędzi ułatwiających złamanie szkła, które stosujemy w naszym salonie, polecam:
Tak więc, jak się do tego zabrać? A może najpierw powiem Wam, jak to wygląda z technicznego punktu widzenia
Otóż po zarysowaniu szkła następuje rozwarcie rysy, poprzez naciśniecie szkła, czyli przyłożenie dynamicznej siły do przeciwnej strony od zarysowanej.
Aby jednak ułatwić nam proces łamania szkła w miejscu, w którym chcemy, możemy zastosować właśnie nóż do szkła.
Bardzo często kształt rączki noża jest tak zaprojektowany, aby wspomóc łamanie szkła, profilowany w postaci klinu. Klin ten podkładamy pod szkło, idealnie pod rysą a rozwarcie rysy następuje przez naciśniecie dwóch końców szkła.
Można też spotkać noże wykonane z metalu zakończone główką metalową służącą do otwierania cięcia przez postukiwanie, jest to zalecany wtedy, gdy element cięty uniemożliwia w inny sposób rozwarcia, jednak uderzanie może okazać się mało precyzyjne.
Oglądając filmy z serii Gang Olsena – niemożliwe jest wycięcie otworu w szybie – bez przyłożenia siły od spodu – przeciwnej od zarysowania (od pomieszczenia).
Szczytem jest to, co robi Tom Cruse w filmie Mission: Impossible – wycina otwór w szkle laserem.
No dobrze, powiedziałem już o procesie cięcia szkła, więc skoro wiemy już na czym polega ten proces, to wybierzemy do tego celu odpowiedni nóż.
Obecnie prawie wszystkie noże działają na zasadzie obracającego się kółeczka, jednak pierwszy podział jaki zrobimy jest na nieruchome ostrze oraz obracające się kółeczko.
Jak mamy obracające się kółeczka, to musimy już zdecydować jakiego noża użyjemy, biorąc pod uwagę materiał z jakiego wykonane jest kółko.
- standardowe kółko ze stali
- lub specjalnej stali nierdzewnej hartowanej tzw. hartmetall.
Standardowe kółko ze zwykłej stali
Najczęściej są to noże wykonane z drewnianym uchwytem. Jest to najtańsza opcja i zazwyczaj wersja sucha, czyli bez użycia oleju.
Noże z tymi kółkami bardziej jednak służą do zabawy lub sporadycznej pracy raz na jakiś czas, a przeznaczone są dla majsterkowicza, który dba o dobrze wyposażony warsztat.
Tutaj kółko tnące najczęściej zaostrzone na 130° i służy do cięcia typowego szkła 3-6 mm.
Są to najtańsze rozwiązania, które zazwyczaj zawierają rozetkę z 6-ścioma kołeczkami w jednym nożu.
Zdecydowanie udogodnieniem jest to, że w momencie, gdy kółko tnące ulegnie zużyciu, samemu możemy je wymienić w tym nożu za pomocą śrubokręta.
Nóż taki można bardzo szybko odświeżyć przez zamianę pozycji kółeczka od 1 do 6, luzujemy rozetkę i przekręcamy na nową pozycję.
Typowym przedstawicielem tego nożna jest nóż do szkła Silberschnitt 6 kółek (nr kat. 100.0).
Na stronie marketu budowlanego przez duże C:
Nóż wyróżnia się przede wszystkim materiałami, z których został wykonany – stal i drewno, które charakteryzują się doskonałą wytrzymałością. Dzięki temu produkt zachowa pierwotny kształt przez wiele lat, nawet podczas codziennego użytkowania.
Jest to nieprawda. Bardzo często kółeczko się zużywa i nie jest to nóż do częstego stosowania.
Do takich noży można w każdym momencie zakupić rozetkę zawierająca kółeczka lub same kółka do wymiany w rozetce.
Sprawdź:
Dobrze, więc teraz przejdźmy w świat profesjonalnych noży do szkła.
>Kółeczko ze specjalnej stali nierdzewnej hartowanej tzw. Hartmetal
Tu również mamy dwa rodzaje noży:
- noże suche,
- noże olejowe,
które możemy podzielić na z rączką:
- drewnianą,
- metalową
- oraz plastikową.
Noże suche HartMetal
Noże z tymi kółkami służą już pracy i są trwałe.
Doskonałą opcją jest możliwość wybrania kąta zaostrzenia kółeczka między 120 i 130° – tu decydujemy jakiej grubości szkło będziemy ciąć 2-3 mm lub 4-6 mm.
Są to rozwiązania, które mogą zawierać wymienną rozetkę z jednym kółkiem lub noże z niewymiennymi głowicami.
- Typowym przedstawicielem tego nożna z wymienną jest nóż do szkła Silberschnitt 6 kółek (nr kat. 100.0).
- Typowym przedstawicielem tego nożna z wymienną jest nóż 135° Silberschnitt 2000 do cięcia szkła z plastikową rączką (nr kat. 2004.0)
Wśród tych noży jest perełka. Nóż, który charakteryzuję się brakiem potrzeby wprowadzania większej siły nacisku, ponieważ zamiast rysy, robi specjalną perforację. Tym samym nożem jesteśmy w stanie uciąć szkło o grubości 0,5 mm. To nóż do cięcia szkła Platinum.
Brak potrzeby wprowadzania siły nacisku powoduję możliwość ciecia cienkiego szkła typo microfloat czy spieków ceramicznych.
Noże olejowe HartMetal
Jesteśmy w grupie najbardziej popularnych noży do cięcia szkła. Noże te zawierają specjalny zbiorniczek na olej i podczas zarysowania szkła, olej jest dozowany oraz optymalnie wprowadzany w rysę. To nóż do cięcia szkła Cutmaster Platinum (nr kat. 2125.4P – o kącie zaostrzenia kółeczka głowicy 125° / szkło 0,5 – 2 mm, nr kat. 2138.4P – o kącie zaostrzenia kółeczka głowicy 138° / szkło 1,5 – 2 mm).
Najbardziej popularnym nożem w tej grupie jest mosiężny nóż olejowy Silberchnitt 4000.1 z głowicą.
Głowice wymienne
Do noży olejowych można dobrać odpowiednią głowice w podkategorii Głowice wymienne.
Wyróżniamy dwa rodzaje głowic:
- głowica szeroka,
- głowica wąska.
Zastosowanie głowicy szerokiej uzasadnione jest wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z cięciami prostoliniowymi. Głowica wąska służy natomiast do ciecia szkła według nierównomiernych szablonów.
Głownie chodzi tutaj o pole przylegania głowicy do szablonu, mniejszym polem (głowica wąska – umożliwia ciecie po łukach i łatwiejsze manewrowanie nożem).
Jest jeszcze kilka bardzo istotnych rzeczy, na które należy zwrócić uwagę przy wyborze noża do cięcia szkła. Mianowicie dodatkowe wykończenie głowicy, odległość osi głowicy od krawędzi noża, sposób prowadzenia głowicy noża oraz średnicy kołeczka tnącego.
Wiem, wiem, dużo tego. No, ale jak wam wyjaśnię, to będzie to odpowiem pewnie na kilka pytań, które przychodzą Wam teraz do głowy.
I tu mamy wykończenie głowicy:
- głowicę standardową oraz
- głowicę polerowaną ścianką kółka tnącego Active+.
Kółeczko noża z głowica Active+ zostało podane dodatkowemu procesowi polerowania – co nadaje się bardziej do cięcia szkła z powłoką.
Typowy przedstawiciel tego noża to nóż olejowy 138° Silberschnitt 4000 do cięcia szkła główka szer. Active+ (nr 4000.0EA).
Następnie – odległość osi głowicy od krawędzi noża:
- odległość 2,5 mm,
- odległość 6,0 mm.
W przypadku cięcia szkła i w jego domierzaniu uwzględniamy naddatek jaki daje głowica – standardowo jest to 2,5 mm, jednak są noże serii 2000, które mają specjalną głowice na mimośrodzie, które dają dodatek 6 mm.
Nóż z głowicą (6 mm) to nóż olejowy Silberschnitt 2000 do cięcia szkła.
Sposób prowadzenia głowicy noża zależy od głowicy, a mamy dwie:
- głowice stałą,
- głowicę na mimośrodzie.
Głowica na mimośrodzie działa w podobny sposób, co wózek w markecie, czyli zawsze układa się w kierunku prowadzenia, co ma bardzo duże znaczenie w cieciu szkła krzywoliniowego.
Noże i głowice te używane są często w ploterach do cięcia szkła.
No a jaką średnicę kółeczka tnącego dobrać:
- standardową średnicę kółeczka,
- powiększoną średnicę kółeczka,
- pomniejszoną średnicę kółeczka?
Popularnym stało się zastosowanie głowicy o mniejszej średnicy kółeczka tnącego, co jak wykazują badania ma bardzo duży wpływ na jakość cięcia. Kółeczko przy mniejszej średnicy ma inną prędkość obrotową a to ma wpływ na szybkość przesuwania.
Firma Bohle
Ktoś może zarzucić, że w artykule odwoływałem się tylko do produktów marki Bohle, uważam że to jedyna firma, która ma taki asortyment. Tylko na podstawie oferty lidera można omówić procesy ciecia szkła ze względu na to, iż jako jedyni na świecie dają możliwość porównań w swojej ofercie.
A to dopiero początek, gdyż ilość odpowiednich kółeczek do przemysłu szklarskiego pokazuje profesjonalizm i indywidualne podejście firmy do potrzeb klienta.
To może powiem kilka zdań na temat firmy Bohle, której to jesteśmy dystrybutorami na całą Polskę.
Firma Bohle powstała 100 lat temu i jako lider produkuje narzędzia do cięcia pod marką Silberchnitt.
Szukając odpowiedniego noża do cięcia szkła proponuję spojrzeć na portfolio firmy produkującej, sprawdzić, jakie rodzaje noży mają i czym one się różnią.
Wyboru noża pod tym kątem producenta nie jest trudny.
Są 2 firmy moim zadaniem warte uwagi Silberchnitt (Bohle) i Toyo.
Jeżeli przychodzą Ci teraz pytania związane z wyborem noży do cięcia szkła, z tym jak ciąć szkło, jakiego oleju użyć czy nawet samego naszego producenta firmy Bohle, to wpisz w komentarzu.
Chętnie doradzę i pomogę w wyborze odpowiednich narzędzi.
Sami również zajmujemy się cięciem szkła, ale nie jak w Mission: Impossible, chociaż coraz częściej stosuje się wiązkę laserową, lecz stosując prawdziwe noże do szkła.